27 Mart 2016 Pazar

Yarı Otomatik Vites Nedir? Nasıl Kullanılır?

Merhabalar. Önceki yazımda Opel'in geliştirmiş olduğu yarı otomatik şanzıman olan Easytronic'ten bahsetmiştim. Bu yazımda konuyu biraz daha genelleştirerek yarı otomatik şanzıman yapılarından bahsedeceğim.

Adından da anlaşılacağı üzere, yarı otomatik şanzıman aslında düz şanzımanın elektronik bir debriyaj yardımıyla vites değişimini otomatik olarak yapmasıdır. Bu tip şanzımanlar aynı düz şanzıman gibi baskı balataya sahiptirler.


Şanzımana yapısal olarak bakıldığında; bu şanzımanlar tek kavramalı ve çift kavramalı olmak üzere ikiye ayrılırlar. Tek kavramalı şanzımanlara örnek olarak:

Peugeot: 2tronic, Auto5r, Auto6r, ETG5, ETG6
Fiat: Dualogic
Opel: Easytronic
Citroen: BMP, MCP, Sensodrive
Ford: ASM
Toyota: MMT
Mitsubishi: AMT
Honda: i-Shift
Bmw: SMG vs. verilebilir. Tek debriyaj bulunduran bu şanzımanlar aracın devrine uygun olarak vites geçişini sağlarlar. Vites geçişleri genelde ilk iki viteste sarsıntılıdır. Bu tip şanzımanlarda P(Park) modu bulunmaz, dolayısıyla araç park edildiğinde aracı tutan tek şey el frenidir. Ayrıca bu şanzımanlardan bazıları direksiyon arkasında bulunan kulakçıklarla vites değişimine izin vermektedir (F1 şanzıman).

Bu şanzımanlarda genel olarak baskı balata arızası görülür. Baskı balata bittiği için araç vites geçişlerini gerçekleştiremez ve çoğu zaman hareket etmez konuma gelir. Aracın debriyaj kontrolü elektronik bir mekanizma tarafından kullanıldığı için baskı balatanız kısa sürede bitebilir. bu yüzden 50.000 de bir baskı balata kontrolü yapılmasını şiddetle öneririm.
Yarı otomatik şanzımanlar tek kavramalı olduğu için freni bıraktığınızda hareket konumuna geçmez. Ancak birkaç saniye sonra elektronik debriyaj yarı kavrama konumuna geçer ve o zaman araç hareket etmeye başlar.

Çift kavramalı şanzımanlar ise aynı anda çalışan iki debriyaj sayesinde vites geçişlerini sağlarlar. Aracın bulunduğu vitese bağlı olarak önceki vites ve sonraki vites her zaman hazırda tutulur. Bu yüzden vites geçişleri çok hızlı ve sarsıntısızdır. Bu şanzımanlarda klasik otomatik şanzımanlarda olduğu gibi P modu bulunur ve hafif eğimli konumlarda el freni yerine P modu kullanılabilir. Bu şanzımanlara örnek verecek olursak:

Volkswagen: DSG
Ford: Powershift
Renault: EDC
Mercedes-Benz: 7G-DCT
Hyundai: DCT
Audi: S-Tronic vs. diyebiliriz.

Çift kavramalı şanzımanlar her zaman aracı harekete hazır konumda tuttuğu için freni bıraktığınız anda tıpkı tam otomatik araçlardaki gibi hareket etmeye başlar. bu yüzden park etme ve sıkışık trafikte ilerleme adına çok kullanışlıdırlar.

Bu şanzımanlarda ise genel olarak görülen arızaların başında kavrama hatası gelir. Aracın kavraması yine elektronik bir beyin tarafından kontrol edildiği için kısa sürede kavramanız bitebilir. Çoğu marka garanti kapsamında kavrama değişimi yapar, hatta Volkswagen grubu garanti süreniz dolduktan sonra bile eğer aracınızın tüm bakımlarını yetkili serviste yaptırırsanız iyi niyet garantisi adı altında sadece işçilik ücretini alarak kavramanızın değişimini yapabilir.




Hiç yorum yok:

Yorum Gönder